Suzan ORÇAN^a

^aMEB Öğretmen,Ankara, Türkiye

Bu makalede Frithjof Schuon’un üç cihet olarak formülize ettiği korku, sevgi ve bilgi kavramlarının mahiyeti ve bu cihetlerin Yunus Emre’nin Divanı’nda ne şekilde açığa çıktığı konusu tespit edilmeye çalışıldı. Geleneksel yaklaşım mensupları tarafından ortaya konan “geleneksel sanat” anlayışı doğrultusunda bakıldığında Yunus Emre’nin Divanı’nda geçen korku, sevgi ve bilgi cihetlerinin, gerek “ezeli hikmet” gerekse de “gelenek” kavramının sunduğu tüm kavramsal açılımları bünyesinde taşıyabilecek kadar derinleşebilen bir mahiyet arz ettiği görülmektedir. Aynı zamanda amel yolu, sevgi yolu, bilgi yolu olarak da ifade edilen bu cihetlerin, her ne kadar Allah’a uzanan kişi sayısınca yol olsa da, insandan Allah’a uzanan üç temel yol olarak açığa çıktığı görülmektedir. Aslında bu yollar insanın, âlemi ve yaratanını anlamasının, idrak etmesinin bir yolu, yöntemi ve aşamalarını ifade etmektedir. Bu yüzden Yunus Emre’nin sanatına bakıldığında “tevhîd inancı”nın samimiyetinin yansıması olarak bu üç farklı boyutun, kişiden Allah’a giden üç aşamalı idrak düzeyinin eserin bütününe nüfuz etmiş olduğu gözlenmektedir. Korku, sevgi ve bilgi cihetleri üzerinden yapılacak olan sınıflandırmanın tema olarak eserde, dışarıda hiçbir şey bırakmayacak kadar kapsamlı ve derinlikli bir işleyişe sahip olduğu anlaşılmaktadır. Bu doğrultuda, kendi içinde çok daha derinleşebilecek olan bu üç cihetin şiirlerdeki tezahürü Yunus Emre Divanı’nda yer alan beyitlerden hareketle incelenmeye çalışıldı.

In this article, the nature of the concepts of fear, love and knowledge formulated by Frithjof Schuon as three aspects and how these aspects are revealed in Yunus Emre's Divan were tried to be determined. When viewed in line with the understanding of "traditional art" put forward by the members of the traditional approach, the aspects of fear, love and knowledge in Yunus Emre's Divan have a nature that can be deepened enough to contain all the conceptual expansions offered by the concept of both "sophia perennis" and "tradition". Although there are as many paths as the number of people leading to Allah, It is seen that these aspects, which are also expressed as the way of deed, the way of love, and the way of knowledge, emerge as three basic ways from man to Allah. In fact, these paths express a way, method and stages of man's understanding of the universe and its creator. Therefore, when we look at Yunus Emre's art, it is observed that these three different dimensions, as a reflection of the sincerity of his "belief in unity", have penetrated the entire work of the three-stage level of comprehension that goes from person to God. It is understood that the classification to be made on the aspects of fear, love and knowledge has such a comprehensive and in-depth functioning that it does not leave anything out as a theme. In this direction, the manifestation of these three aspects in poems, which can be much deeper in themselves, was tried to be examined based on the couplets in Yunus Emre's Divan.