ISSN: 1300-0373  E-ISSN:1304-6810
  • Dergi Hakkında
  • Yayın Kurulu
  • Yazım Kuralları
  • İndeksler
  • Yayın Politikaları
  • Değerlendirme Süreci
  • Arşiv
  • Duyurular
  • İletişim
Türkiye’de Halk İnançları Konusunda Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi / Bibliometric Analysis of Graduate Thesis Writen on Folk Beliefs in Turkey
Cilt/Sayı
2023 34. cilt - 2. sayı
Yazar
Süleyman ABANOZa
 
aÖlçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Ankara, Türkiye
Öz

Halk kültürünün en önemli ögelerinden birini oluşturan halk inançları, bir topluluk tarafın-dan yaşatılan ve sonraki nesillere aktarılan inançlardır. Bireyler bu inançlara; istedikleri bir şeye ulaşmak, korktukları bir şeyden korunmak ve çevrelerinde yaşananlara anlam vermek için başvu-rurlar. Ülkemizde halk inançlarıyla ilgili birçok tez yapılmıştır. Bu tezlerde en çok ele alınan ko-nular halk inanışı, batıl inanç, geçiş dönemleri ve eski Türk inancıdır. Literatür taraması yönte-miyle verilerin toplandığı bu araştırmada belgesel tarama yöntemi kullanılmıştır. Veriler YÖK Tez Merkezi internet sitesinden “halk inanç”, “halk inanış”, “batıl inanç”, “batıl inanış”, “eski Türk inanç/inanış” ve “geçiş dönem” kavramları yazılarak toplanmıştır. Halk inançlarıyla ilgili 2022 yılının sonuna kadar yapılmış tezler bibliyometrik olarak incelenmiştir. Böylece konunun genel bir resminin oluşturulması ve bundan sonra yapılacak çalışmalara yol gösterilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında tezlerin çoğunun halk inançları/inanışları ismiyle yapıldığı; Türkçe olarak yazıldıkları; genellikle saha araştırması yöntemiyle gerçekleştirildikleri; ağırlıklı olarak dil, kültür ve din bilimleriyle ilgili anabilim dalları tarafından çalışıldıkları ve araştırmalarda çok geniş bir coğrafyanın ele alındığı görülmüştür. Tezlerin isimlerinde, anahtar kelimelerinde, konularında ve özetlerinde en çok “halk, inanç, inanış, geçiş, dönem, doğum, evlenme, ölüm, ziyaret, uğur-uğursuzluk, nazar, ateş, yağmur, ocak” kelimelerinin geçtiği tespit edilmiştir. Tezlerden hareketle halk inançlarında, özellikle de toplu olarak uygulananlarda azalma olduğu ancak bireylerin hayat-larında hâlâ önemini koruduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler
Din psikolojisi; halk inancı; batıl inanç; geçiş dönemleri; bibliyometri
Abstract

Folk beliefs, which constitute one of the most important elements of folk culture, are the beliefs that are kept alive by a community and passed on to the next generations. Individuals apply to these beliefs in order to achieve something they want, to protect themselves from some-thing they are afraid of, and to give meaning to what is happening around them. Many theses have been made about the folk beliefs in our country. The most discussed topics in these theses are folk belief, superstition, transition periods and old Turkish faith. Documentary screening method was used in this research, in which data were collected by literature review method. The data were collected from the YÖK Thesis Center website by writing the concepts of "folk belief", "folk faith", "superstition", "old Turkish belief/faith" and "transition period". Theses on folk beliefs made until the end of 2022 were examined bibliometrically. Thus, it is aimed to create a general picture of the subject and to guide the studies to be carried out after this moment. Within the scope of the study, most of the theses were made with the name of folk beliefs / faith; they were written in Turkish; they were usually carried out by field research method.; it has been observed that they are mainly studied by departments related to language, culture and religious sciences and that a very wide geography is covered in the research. It has been determined that the words such as "people, belief, belief, transition, period, birth, marriage, death, visit, luck-bad luck, evil eye, fire, rain, hearth" are mostly used in the names, keywords, subjects and abstracts of the the-ses. Based on the theses, it has been concluded that folk beliefs have decreased, especially those practiced collectively, but they still maintain their importance in the lives of individuals.

Keywords
Psychology of religion; folk belief; superstition; transitional periods; bibliometrics
 
« Önceki

loading

  • İSLÂMİ ARAŞTIRMALAR DERGİSİ - 2023