Düşünce tarihi boyunca kendileri hakkında reddiye yazılan düşünürlerin başında filozoflar gelir. Filozofların beğenilmeyen felsefi düşünceleri ya reddiyeler yoluyla ya da başka engellerle zaman zaman aşırı tenkitlere maruz kalmıştır. İslâm Düşünce Tarihinde de İslâm filozofları düşüncelerini ispatlamak ve suçlamaları reddetmek için muarızlarına karşı çeşitli reddiyeler yazmışlardır. Bu bakımdan İslâm düşüncesinde de reddiye kültürünün gelişmiş olduğu söylenebilir. İlk Çağdan günümüze kadar filozoflar hakkında yazılan reddiyelerin amacının çok yönlü olduğu söylenebilir. Reddiyelerdeki aşırı suçlamalar bazen filozofların hak etmedikleri ithamlara maruz kalmalarına sebep olmuştur. Kendilerinden sonra haklarında reddiye yazılan filozoflar kendilerini savunma imkânı bulmadıkları için, bu iş kendileriyle aynı görüşte olan başka filozoflara düşmüştür. Kendisi hakkında reddiyeler yazılan filozoflardan birisi de Aristoteles’tir. Aristoteles’in “es-Semâu ve’l-âlem” adlı kitabında âlemin kıdeminin ispatı ile ilgili düşün-celerine karşı Yahya en-Nahvî (John Philoponus) (d. 490 - ö. 570) bir reddiye yazmıştır. Ona karşı Aris-toteles’in düşüncelerini savunan filozof da Fârâbî (d. 870 - ö. 950) olmuştur. Fârâbî, Aristoteles ve Pla-ton’un düşüncelerini uzlaştırmaya çalışan filozofların başında gelir. Bu düşüncesini kaleme aldığı çeşitli risâlelerinde açıkça belirtir. Fârâbî’ye göre Aristoteles ve Platon’u eleştirenler aslında düşüncelerini ya anlamamışlar ya da bilerek bu filozofların düşüncelerini çarpıtmaya çalışmışlardır. Fârâbî bu vesileyle bazı düşünürlere karşı reddiyeler yazmıştır. Bu reddiyelerden bir tanesi de âlemin kıdemiyle ilgili Yahya en-Nahvî’nin (John Philoponus) (M. 5. Yüzyıl) Aristoteles’e yazmış olduğu reddiye üzerine Fârâbî’nin yazmış olduğu reddiyesidir. Biz bu makalede bu reddiyenin tahlil ve tercümesini sunmaya çalışacağız.

Throughout the history of thought, philosophers come first among the thinkers about whom refusals have been written. The out-of-favor philosophical ideas of philosophers have been sub-jected to extreme criticism from time to time, either through refusals or other obstacles. In the history of Islamic thought, Islamic philosophers wrote various refutations against their opponents in order to prove their thoughts and reject the accusations. In this respect, it can be said that the culture of refusal has developed in Islamic thought. It can be said that the purpose of the refusals written about philoso-phers from the First Age to the present is multifaceted. Excessive accusations in refusals have sometimes caused philosophers to be subjected to undeserved accusations. Since the philosophers whose refusals were written after them could not find the opportunity to defend themselves, this task fell to other phi-losophers who agreed with them. One of the philosophers about whom refusals were written is Aristo-tle. Yahya an-Nahvi (John Philoponus) (b. 490 - d. 570) wrote a refusal against Aristotle's ideas about proving the eternity of the world in his book "es-Sema ve'l-alem". The philosopher who defended Aris-totle's thoughts against him was Al-Farabi (b. 870 - d. 950). Al-Farabi is one of the philosophers who tried to reconcile the ideas of Aristotle and Plato. He clearly states this thought in his various treatises. According to Al-Farabi, the thinkers who criticize Aristotle and Plato either did not understand their thoughts or deliberately tried to distort the thoughts of these philosophers. On this occasion, Al-Farabi wrote refutations against some thinkers. One of these refutations is the refusal written by Yahya an-Nahvi (John Philoponus) on the refusal he wrote to Aristotle about the eternity of the world. In this article, we will try to present the analysis and translation of this refusal.