Mazhar DEDE^a

Her yazar, fikir ve düşüncelerini okuyucuya, dil ve anlatım açısından güçlü, zengin ve etkile-yici bir şekilde ulaştırmayı hedefler. Bu amaçla anlatıların değişik metinlerle desteklenip anlamca zenginleştirilmesi, başvurulan yollardan biridir. Arap edebiyatında yazarın metnini daha güçlü kılmak için istifade ettiği kaynakların başında Kur’an âyetleri, hadis metinleri ve şiirler gelmekte-dir. İktibas ve tazmin sanatı olarak adlandırılan bu yöntem çağdaş yazarlar için de hala anlatıyı güçlü ve etkili kılan en önemli sanatlardan biri olmaya devam etmektedir. Çağdaş Ürdün roman yazarlarından Filistin asıllı Subhî Fahmâvî’nin romanları farklı metinlerden yapılan alıntılar açı-sından oldukça zengindir. Söz konusu romanların olay örgüsü anlatımında, âyet ve hadislerden yapılan alıntıların önemli bir yeri bulunmaktadır. Yapılan bu alıntılar, olaylar arasında bir bağlan-tı malzemesi olmaktan ziyade metin inşasının ana unsuru konumundadır. Fahmâvî, âyet ve sahih olup olmadıklarına çok dikkat etmeksizin iktibasta bulunduğu hadisleri, farklı amaçlarla roman anlatısında kullanmaktadır. Kahramanın düşüncesini vurgulayıp desteklemek, bir düşünceyi dinî bir metinle delillendirmek, örtük bir tarzda okuyucuya mesajlar vermek ve az kelimeyle çok an-lam ifade etmek bu amaçlardan bir kaçıdır. Bu makalenin amacı Fahmâvî’nin romanlarında birer anlatım aracı olarak istifade edilen âyet ve hadisleri tespit etmek ve bunların, anlatının farklı yön-lerine yaptığı katkıyı ortaya koymaktır. Çalışma Fahmâvî’nin, ‘Azbe, el-Hubb fî zemeni’l-‘avleme, Kıssatu ‘işki Ken‘âniyye, Hurmetân ve mahrem, ‘Alâ Babi’l-Hevâ, Sirvâlu Belkîs, el-Ermeletu’s-sevdâ, ve Sadîkatî el-Yehudiyye adlı romanlarıyla sınırlı olacaktır.

Each author aims to convey his/her ideas and thoughts to the reader in a powerful, rich and impressive content in terms of language and expression. For this purpose, it is one of the ways to enrich the meaning of the narratives by supporting them with different texts. In Arabic literature, the Qur'anic verses, hadith texts and poems are among the primary sources that the author makes use of to make his/her text stronger. This method, called the art of citation and compensation, still remains one of the most important arts for contemporary writers that makes narrative powerful and effective. The novels of Palestinian-born Ṣubḥî Faḥmâwî, one of the contemporary Jordanian novel-ists, are quite rich in quotations from different texts. In the narrative of the plot of the novels being talked about, quotations from verses and hadiths occupy an important place. These quotations are the main element of text construction, rather than being a link material between events. Faḥmāwī uses verses and hadiths, without paying much attention to whether hadiths are authentic, in the nar-rative of the novel for different purposes. Some of these purposes are to emphasize and support the thought of the hero, to prove an idea with a religious text, to convey messages to the reader in an implicit way, and to express a lot of meaning in few words. The aim of this article is to identify the verses and hadiths used as a means of expression in Faḥmâwî's novels and to reveal their contribu-tion to different aspects of the narrative. The work will be limited to Fahmâwî's novels ‘Azbe, al-Ḫubb fī zemeni'l-‘avleme, Ḳıṣṣatu ‘işki Ken‘āniyye, Ḥurmetān and maḥrem, ‘Alā Bābi'l-Hevā, Sirvālu Belḳîs, al-Ermeletus-sevdā, Ṣadîḳatî al-Yehudiyye.