Niyazi GÜMÜŞ^a

Günümüzde özellikle pandemi dönemi ve sonrasında en çok üzerinde durulan konulardan birisi de stokçuluk ve karaborsacılıktır. Geçmişi İslamiyet öncesi dönemlere kadar uzanan stokçu-luk ve karaborsacılığın tarihin bazı dönemlerinde de görüldüğü bilinmektedir. Peygamberimiz (sav) stokçuluğu (ihtikâr) yasaklamıştır. O’ndan sonra gelen Hulefa-i Raşidin de stokçulukla mü-cadele etmişler, stokçuluğa karşı bazı önlemler almışlardır. Emeviler, Abbasiler ve sonraki dö-nemlerde de görülen stokçuluk ve karaborsacılık Osmanlı döneminde de zaman zaman görülmüş-tür. Osmanlı Devleti de stokçulukla mücadele için bazı önlemler almıştır. Stokçuluk Türkiye Cumhuriyeti’nde de bilhassa II. Dünya Savaşı yıllarında ve kriz dönemlerinde daha çok kendini göstermiştir. Devletler stokçulukla mücadele etmek için bazı önlemler almaya çalışsalar da isteni-len sonucu alamamaktadırlar. İslâm âlimleri stokçuluk ve karaborsacılığı devrin ve günün şartla-rına göre değerlendirmiş ve stokçulukla mücadelede çeşitli öneriler sunmuşlardır. Günümüzde küreselleşen dünyada bazı firmalar veya şirketler kartelleşerek kâr maksimizasyonu için piyasaya hâkim olabilmekte ve kendi fiyatlarını piyasa fiyatı olarak sunabilmektedir. Özellikle pandemi döneminde ülkemizde çeşitli manipülasyonlarla halkı panikleten bazı firma veya marketlerin kar-tel oluşturarak fiyat artışlarına gittikleri ve toplumun alım gücünün azalmasına neden oldukları bilinmektedir. Bu çalışmada stokçuluk ve karaborsacılıkla mücadele için öneriler sunulmaya çalı-şılmıştır.

Today, one of the most emphasized issues, especially during and after the pandemic period, is stocking and black market. It is stated that stocking and black marketing, which dates back to pre-Islamic times, were also seen in some periods of history. Our Prophet (saas) forbade hoarding. Hulefa-i Raşidin, who came in the following periods, also struggled with stocking and took some precautions against stocking. Stocking and black market, which were seen in the Umayyads, Abbasids and later periods, were also seen from time to time in the Ottoman period. The Ottoman state also took some measures to combat stockpiling. Stocking in the Republic of Turkey, especially It showed itself more in the years of II. World War and in times of crisis. Alt-hough states try to take some measures to combat stocking, they cannot get the desired result. Islamic scholars evaluated hoarding and black market according to the conditions of the time and the day and offered various suggestions in the fight against hoarding. In today's globalizing world, some companies or companies can become cartels and dominate the market for profit maximiza-tion and offer their own prices as market prices. It is known that some companies or markets, which panic the public with various manipulations in our country, especially during the pandem-ic period, create cartels and increase prices and cause a decrease in the purchasing power of the society. In this study, it has been tried to present suggestions for the fight against stocking move-ments and black market.