Kötülük (şer) problemi etrafında başlayan teolojik kriz, hayatın bütününü etkileyen bir değerler krizine dönüşmüştür. Teodise konusunda yapılan çalışmalara rağmen kötülük probleminin yol açtığı kriz aşılamamaktadır. Birçok neden söz konusu olsa da en önemli sebep hakikat ve algı arasındaki kopuşu derinleştiren mutlaklaştırılmış parçacı bilgisel kabullerdir. Özellikle beşerî bilginin mutlaklaştırılması, problemin nedeninin Tanrı’nın sıfatları ile evrende tecrübe edilmiş kötülükler arasında varsayılan çelişkilere indirgendiği bir süreci doğurmuştur. Günümüzde kötülük problemini besleyen bu mutlakçılık birçok insanın düşünce dünyasına yön vermekte, onları pesimist bir hayat anlayışına sürüklemektedir. Bu durum kötülük probleminin yarattığı değerler krizinin aşılmasında farklı teodise fikirlerinin önemine işaret etmekte, insanın Tanrı’ya ve evrene bakışını değiştirecek yeni bir anlama ve yorumlama biçimine yönelmeyi zorunlu kılmaktadır. Bu gerekçe ile hazırlanmış çalışmamızda bir teodise (ta‘dil) anlayışı olarak Kelâm’da ilâhî hikmet, ilâhî kudret ve ilâhî adalet merkezli teodise anlayışlarının bütüncül değeri ele alınmıştır. Değerlendirmeler sonucunda ilâhî hikmet, adalet ve kudret anlayışının eş zamanlı düşüncesi ile varlık, değer ve bilgi problemlerini anlama, yorumlama ve değerlendirmeye dayalı Kelâm’da bütüncül teolojik perspektifin mantıksal, varoluşsal ve delilci-temellendirmeci kötülük tezleri ile üretilen değer krizini aşmada çözüm olacağı kanaatine varılmıştır.

The theological crisis that started around the problem of evil has turned into a crisis of values that affects the whole of life. Despite the studies on theodicy, the crisis caused by the problem of evil cannot be overcome. There are, of course, many complicated reasons for this subject but the most important reason is the absolutized fragmentary informational assumptions that deepen the break between truth and perception. The absolutization of human knowledge has led to a process in which the cause of the problem is reduced to the assumed contradictions between the attributes of God and the evils experienced in the universe. Today, this absolutism, which supports the problem of evil, directs the thought of many people and leads them to a pessimistic understanding of life. This situation points to the importance of different theodicy ideas in overcoming the crisis of values created by the problem of evil and makes it necessary to turn to a new way of understanding and interpretation that will change the view of man towards God and the world. Our study, which was prepared for this reason, discusses the holistic value of theodicy centered on divine wisdom (omniscience), divine power (omnipotence), and divine justice as an understanding of theodicy in theology. As a result of the evaluations, it was concluded that the holistic theological perspective understanding, as a complementary element of the understanding of divine wisdom, justice, and power, will solve overcoming the value crisis produced by the logical, existential, and evidential evil theses.